رشته صنایع غذایی چیست؟ گرایش ها و بازار کار
رشته صنایع غذایی یک رشته بسیار مهم است که افراد زیادی به آن علاقمند هستند. موارد مهمی در موفقیت در این رشته از جمله شناخت گرایش های رشته صنایع غذایی و آشنایی با بازار کار رشته صنایع غذایی که به صورت مفصل مورد بررسی قرار گرفته اند.
صنعت غذا
یک رشته مهم در حوزه علوم کشاورزی و صنایع غذایی، رشته صنایع غذایی است که بسیار پرکاربرد نیز است. این رشته به دانشجویان مهارت ها و دانش لازم برای فرآوری، تولید، بسته بندی و توزیع محصولات غذایی را یاد می دهد.
دانشجویان با اصول تجربی و علمی مربوط به کشاورزی، بهره وری در تولید محصولات غذایی، فرآیند های شیمیایی و فیزیکی مرتبط با فرآوری مواد غذایی، بهداشت غذا، مدیریت زنجیره تامین و توزیع غذا، بازاریابی و تجارت در صنعت غذایی و اصول بسته بندی و نگهداری محصولات غذایی آشنا می شوند.
دروس عمومی که در این رشته تدریس می شوند عبارتند از شیمی آلی و عمومی، فیزیک عمومی،، زیست شناسی، بیو شیمی، ریاضیات و آمار، اقتصاد و بازاریابی و مبانی مدیریت. علاوه بر این دروس تخصصی مرتبط با صنایع غذایی شامل فرآیند های حرارتی و فیزیکی، فرآوری مواد غذایی، بهداشت غذا، مدیریت زنجیره تامین، کنترل کیفیت، تحقیق و توسعه در صنعت غذایی، تجارت و بازاریابی محصولات غذایی می باشند.
فارغ التحصیلان این رشته قادر هستند در صنایع غذایی مختلف واحد های تولیدی، شرکت های بسته بندی و توزیع محصولات غذایی، کارخانجات فرآوری مواد غذایی، آزمایشگاه های کنترل کیفیت و سازمان ها و مراکز مرتبط با سلامت عمومی و مواد غذایی کار کنند. علاوه بر این، افراد می توانند به عنوان کارشناس و مشاور مستقل در زمینه صنایع غذایی فعالیت کنند.
گرایش های رشته صنایع غذایی
در رشته صنایع غذایی گرایش های متعددی وجود دارند که می توانید بسته به علاقه خود وارد هر کدام از آن ها شوید. این گرایش ها عبارتند از:
فناوری مواد غذایی
تمرکز گرایش فناوری مواد غذایی بر فرآیند های تکنولوژیکی و علمی مرتبط با تولید و فرآوری مواد غذایی است. دانشجو ها در این گرایش مبانی علمی و تکنیک های پیشرفته مورد نیاز برای طراحی و بهنیه سازی و ارزیابی فرآیند های تولید و فرآوری مواد غذایی را یاد می گیرند. علاوه بر این، آن ها با مباحث مربوط با مهندسی فرآیند، مکانیک سیالات، حرارت شناسی انتقال حرارت و جرم، کنترل فرآیند ها و فرآیند های جداسازی آشنا می شوند.
صنایع غذایی
در گرایش صنایع غذایی، دانشجو ها با مباحث مرتبط با بهینه سازی عملکرد خطوط تولید، مدیریت تولید و فرآوری محصولات غذایی، مدیریت کیفیت، ، بهداشت و ایمنی غذا، مهندسی بسته بندی و توزیع و کنترل مواد اولیه و مواد افزودنی آشنا می شوند. علاوه بر این دانشجویان با قوانین و مقررات این صنعت و استاندارد های لازم برای این صنعت آشنا می شوند.
شیمی مواد غذایی
تمرکز اصلی گرایش شیمی مواد غذایی بر روی تحلیل مواد غذایی و ترکیب شیمیایی است. دانشجویان با تکنیک های تجزیه و تحلیل مواد غذایی، تغذیه و ارزیابی تغذیه‌ای، ترکیبات غذایی، تولید مواد غذایی غیر معمول، و اصول شیمیایی و بیو شیمیایی مرتبط با مواد غذایی آشنا می شوند.
زیست فناوری مواد غذایی
گرایش زیست فناوری مواد غذایی به بررسی و کاربرد فناوری های زیستی در تولید و فرآوری مواد غذایی می پردازد. مباحث مرتبط با میکروبیولوژی، بیو تکنولوژی، ارزیابی ایمنی و کیفیت مواد غذایی، انتقال جزئیات ژنتیکی و کنترل بیولوژیکی نیز مورد بررسی قرار می گیرند.
دانش علمی و عملی هدف هر گرایش است. موارد مورد نیاز برای ایجاد نوآوری و پیشرفت در صنعت غذایی به دانشجویان یاد داده می شوند. این موارد در این صنعت توسط این دانشجویان فارغ التحصیل پیاده سازی می شوند و باعث گسترش و پیشرفت در این صنعت می شوند.
وظایف فارغ التحصیلان رشته صنایع غذایی
بعد از فارغ التحصیلی بسته به گرایش انتخابی، شغل و وظیفه هر فرد می تواند متفاوت باشد. زمینه های کاری و بخش های مورد فعالیت بعد از تحصیل را در ادامه بیان کرده ایم.
مهندس تولید: یک مهندس تولید مسئولیت تامین و بهینه سازی فرآیند های تولید و فرآوری محصولات غذایی را دارد. این موارد شامل بررسی، طراحی و بهبود خطوط تولید، کنترل کیفیت، استفاده از فناوری های پیشرفته در تولید محصولات و مدیریت فرآیند ها است.
مهندس فرآوری: یک مهندس فراوری این وظیفه را بر عهده دارد که به بررسی و ارتقا فرآیند های فناوری و تکنولوژیکی مرتبط با فرآوری مواد غذایی بپردازد. این موارد شامل بهبود و بررسی روش های فرآوری، کنترل کیفیت فرآورده ها، ارزیابی تاثیرات محیطی و استفاده از روش های نوین فرآوری است.
کارشناس مهندسی کیفیت: وظیفه یک کارشناس کیفیت در صنایع غذایی، ارزیابی و کنترل کیفیت محصولات غذایی و فرآیند های تولید است. کارشناس باید مقررات و استاندارد های مرتبط با کیفیت را رعایت کند علاوه بر این، آزمون ها و تست های لازم را انجام دهد و به مشتریان و مصرف کنندگان درباره کیفیت محصولات غذایی اطلاعات مناسب را ارائه دهد.
مدیر تامین زنجیره تامین: وظیفه یک فرد در نقش مدیر زنجیره تامین در صنعت غذایی مدیریت و برنامه ریزی فرآیند های تامین مواد اولیه، توزیع محصولات و مدیریت روابط با تامین کنندگان و توزیع کنندگان است. این موارد شامل ارتباطات با تامین کنندگان و مشتریان، برنامه ریزی و کنترل موجودی، ارزیابی عملکرد تامین کنندگان و بهینه سازی فرایند های زنجیره تامین است.
مشاور فنی: یک مشاور فنی وظیفه دارد به شرکت ها و تامین کنندگان مشاوره های فنی دهد و آن ها را از موارد موجود و مسائل فنی آگاه کند.
علاوه بر موارد گفته شده، فارغ التحصیلان این رشته می توانند به عنوان کارآفرین در این کسب و کار فعالیت کنند. همچنین می توانید در صورت داشتن شرایط، استاد دانشگاه نیز شوید و در دانشگاه تدریس کنید.
بازار کار و گرایش های رشته صنایع غذایی
بازار کار رشته صنایع غذایی
بازار کار رشته صنایع غذایی به صورت گسترده در حال فعالیت است. صنایع غذایی از اصلی ترین صنایع در جهان و در ایران است که به افراد متخصص و توانمند نیاز دارد. زمینه های متفاوتی برای فعالیت وجود دارند که شامل موارد زیر هستند:
صنایع غذایی
واحد های تولید و فراوری موارد غذایی به مهندسان توانمندی در این حوزه نیاز دارند. افرادی که بتوانند در فرآیند های تولید، فرآوری، بسته بندی و کنترل کیفیت محصولات غذایی فعالیت مفیدی داشته باشند.
شرکت های توزیع و عرضه محصولات غذایی
فروش محصولات تولید شده برای یک شرکت تولیدی در این زمینه بسیار مهم است. این شرکت ها به افرادی نیاز دارند تا بخش فروش و توزیع مواد غذایی را به خوبی انجام دهند.
سازمان های نظارتی و کنترل کیفیت
سازمان های نظارتی به افرادی نیاز دارند تا بر تولید های انجام شده نظارت کنند و بر طبق استاندارد های تولید با تولید کنندگان رفتار کنند.
مراکز تحقیق و توسعه
تحقیق و پژوهش و توسعه در این حیطه شغلی بسیار مهم است. افرادی که بتوانند در این زمینه فعالیت کنند، گزینه بسیار خوبی برای استخدام شدن در شرکت های مربوطه هستند.
کار آفرینی
افرادی که فارغ التحصیل می شوند می توانند قدم به قدم به کارآفرینی بپردازند و محصولات و کارخانه تولیدی مواد غذایی خود را تاسیس کنند.
آموزش و پژوهش
اساتید و افرادی که توانایی تدرس در این زمینه شغلی و تحصیلی را دارند بسیار مورد توجه دانشگاه ها هستند. این افراد می توانند در دانشگاه های سراسر کشور استخدام شوند و تدریس کنند.
توانایی لازم برای ورود به این رشته
برای وارد شدن به هر رشته یکسری توانایی ها و ویژگی ها نیاز است. رشته صنایع غذایی نیز از این قاعده پیروی می کند. ای موارد شامل:
علاقه به صنعت غذایی: برای ورود به این رشته باید علاقمند با فرایند های تولید و فراوری مرتبط با غذا باشید. در صورتی که علاقه ای به مواد غذایی و مسائل مرتبط با تولید آن نداشته باشید، این رشته به شما پیشنهاد نمی شود.
دانش علمی: دانش علمی در این رشته حرف مهمی برای گفتن دارد این موارد شامل آشنایی با مفاهیم شیمی، میکرو بیولوژی، تکنولوژی مواد غذایی، مهندسی صنایع و مدیریت تولید و بیو شیمی است.
مهارت های تحلیلی و حل مساله: مسائل و موارد فنی مرتبط با این حیطه کاری زیاد هستند و شما باید توانایی تحلیل و حل این موارد را داشته باشید تا بتوانید در شغل خود موفق شوید.
مهارت های مدیریتی: مهارت های مدیریت زمان، مدیریت پروژه، توانایی برنامه ریزی و کنترل موجودی، مهارت های تصمیم گیری و مهارت های ارتباطی و تیمی از موارد مهم مدیریتی است که باید در خود تقویت کنید تا بتوانید در این رشته موفق شوید.
اشتیاق به یاد گیری مداوم: صنعت غذایی به صورت روزانه و با پیشرفت تکنولوژی در حال تغییر است. برای اینکه بتوانید در این رشته و شغل بدرخشید باید شوق یادگیری را داشته باشید و با تکنیک ها و مهارت های جدید آشنا شوید.
مهارت های ارتباطی: ارتباط و همکاری تیمی در این صنعت بسیار مهم است. اگر فردی هستید که در این زمینه مشکل دارید پیشنهاد می شود که وارد این رشته و شغل نشوید.
این موارد و توانایی های بخشی از موار مورد نیاز برای ورود به این رشته و صنعت بود. موارد دیگری نیز دخیل هستند اما موارد گفته شده از مهم ترین ها بودند.
این رشته برای چه کسانی مناسب است؟
- علاقه زیاد به زمینه غذا و صنعت غذایی: اگر شما به فرآوری، تولید، بسته بندی و ارائه محصولات غذایی علاقمند هستید، رشته صنایع غذایی برای شما مناسب خواهد بود.
- علاقمند به علوم زیستی و شیمی: مباحث این رشته شامل بیو شیمی، میکرو بیولوژی، شیمی مواد غذایی و زیست فناوری مواد غذایی است. اگر به موارد گفته شده علاقه دارید، این رشته می تواند گزینه خوبی برای شما باشد.
- مهارت های فنی و مهندسی: مفاهیم و تکنیک های مورد نیاز برای بهبود کیفیت و تولید مواد غذایی از موارد مهم این رشته هستند. اگر شما علاقمند به مهارت های فنی و مهندسی هستید این رشته بسیار برای شما مناسب است.
ارسال یک پاسخ