رشته گیاهان دارویی – گرایش ها + بازار کار رشته گیاهان دارویی
رشته گیاهان دارویی در ایران و در جهان یک رشته بسیار مهم است که طرفداران خاص خود را دارد. گرایش های رشته گیاهان دارویی در دانشگاه به سه گرایش محدود می شوند. در ادامه به بررسی این موارد و از جمله بازار کار و و ظایف رشته گیاهان دارویی پرداخته ایم.
فارماکوگنوزی چیست؟
رشته تحصیلی گیاهان دارویی یا فارماکوگنوزی (Pharmacognosy) یک زمینه آموزشی و تحقیقاتی است که به بررسی و برهم کنش گیاهان با سازمان های زنده و تاثیر آن ها بر سلامت انسان می پردازد. علاوه بر این به بررسی ترکیبات شیمیایی طبیعی موجود در گیاهان، تاثیرات دارویی آن ها و نحوه استفاده از آن ها برای درمان بیماری ها می پردازد.
دانشجو ها در رشته گیاهان دارویی بخشی از قسمت تحصیل خود را با آشنایی با روش ها و تکنیک های مختلف مربوط به گیاهان دارویی می گذرانند. آن ها یاد می گیرند که گیاهان دارویی را چگونه شناسایی و تجزیه و تحلیل کنند و ترکیبات شیمیایی موجود در آن ها را استخراج و شناسایی کنند. علاوه بر این دانشجویان با استفاده از راهکار های مختلف مانند رادیو بیولوژی، کروماتو گرافی، طیف سنجی و سایر روش های تجزیه و تحلیل، ترکیبات فعال گیاهان را شناسایی و مورد بررسی قرار می دهند.
تحقیقات در حیطه گیاهان دارویی شامل تاثیرات فارماکولوژیکی بر سازمان انسان، بررسی خواص دارویی گیاهان، مکانیسم عمل آن ها و نحوه استفاده از آن ها در ترکیب با سایر داروها و درمان بیماری ها است. علاوه بر این، تحقیقات در زمینه کشت، برداشت، فرآوری و استاندارد سازی گیاهان دارویی نیز در این رشته مورد بررسی قرار می گیرند.
دانشجو ها در این رشته می توانند به عنوان متخصص، پژوهشگر و محقق در زمینه های مرتبط با گیاهان دارویی مانند صنایع داروسازی، سازمان های تحقیقاتی و طب سنتی و تولید عصاره و عرقیات فعالیت کنند.
گرایش های رشته گیاهان دارویی
رشته گیاهان دارویی دارای سه گرایش است که شامل: گرایش تولید، گرایش شناخت گیاهان دارویی و گرایش صنعت گیاهان دارویی است. این سه گرایش را به صورت مجزا توضیح داده ایم:
- گرایش تولید گیاهان دارویی
گرایش تولید گیاهان دارویی تمرکز زیادی بر بهره برداری و کشت این گیاهان با هدف تامین مواد اولیه برای صنایع داروسازی و سایر صنایع مرتبط است. این گرایش شامل تولید گیاهان دارویی به صورت خام، تولید عصاره، عرقیات، روغن ها و سایر محصولات مشتق شده از گیاهان دارویی می شود. در این گرایش، تمرکز بر رشد و بهینه سازی فرآیند های کشت، برداشت، فرآوری و نگهداری گیاهان دارویی است. تامین مواد اولیه با کیفیت برای صنایع مرتبط با گیاهان دارویی و حفظ منابع طبیعی از هدف اصلی در این گرایش است.
- گرایش شناخت گیاهان دارویی
گرایش شناخت گیاهان دارویی با هدف بررسی علمی و شناسایی گونه ها، ترکیبات شیمیایی و خواص دارویی موجود در گیاهان دارویی ایجاد شده است. این گرایش به تحقیقات علمی بر روی گیاهان دارویی می پردازد تا بتواند خواص دارویی، مواد موثره و مکانیسم عمل آن ها را به دقت شناسایی کند. این دسته از اطلاعات برای توسعه دارو های جدید، ترکیبات فعال و محصولات دیگر مرتبط با گیاهان دارویی استفاده می شود. این گرایش به مطالعه مربوط به محافظت از گونه های در خطر، بومی سازی گیاهان و تحقیقات بر روی ترکیبات شیمیایی گیاهان دارویی است.
- گرایش صنعت گیاهان دارویی
گرایش صنعت گیاهان دارویی بر فرآوری و تولید محصولات نهایی مشتق شده از گیاهان دارویی جهت استفاده در صنایع داروسازی و محصولات بهداشتی متمرکز است. این گرایش به بهبود فرآیند های صنعتی، بهینه‌سازی کیفیت و تضمین سازمان دهی صنعت گیاهان دارویی و استاندارد سازی فرآوری و تولید محصولات گیاهی می پردازد . این گرایش مواردی مانند فراوری، تصفیه، تولید و ارزیابی کیفیت محصولات گیاهی و توسعه فرآیند های استخراج را مورد مطالعه قرار می دهد.
گرایش های رشته گیاهان دارویی بخش های مختلفی را پوشش می دهند اما هدف کلی هر سه گرایش، بهره برداری از گیاهان دارویی و استفاده و شناسایی خواص هر گیاه است.
بازار کار رشته گیاهان دارویی
بازار کار رشته گیاهان دارویی یا فارماکوگنوزی بسیار گسترده و پویا است. برخی از حیطه های و مراکز کاری این رشته تحصیلی را در ادامه بیان کرده ایم.
صنایع داروسازی
صنایع داروسازی از مهم ترین بخش هایی است که فارغ التحصیلان فارماکوگنوزی می توانند در بخش های کنترل کیفیت، تولید، تحقیق و توسعه، فرآوری و استاندارد سازی محصولات گیاهی و دارویی مشغول به کار شوند.
تحقیقات علمی
مراکز تحقیقاتی، دانشگاه ها و سایر موسسه های علمی به عنوان پژوهشگر در حوزه گیاهان دارویی فضایی است که افراد می توانند در آن فعالیت کنند. فارغ التحصیلان می توانند در مطالعات مربوط به ارزیابی فعالیت‌های دارویی، شناسایی و بررسی ترکیبات فعال، تامین مواد اولیه و تحقیقات بومی سازی گیاهان دارویی شرکت کنند.
تولید و فرآوری گیاهان دارویی
فارغ التحصیلان قادرند در بخش کشت، برداشت، فرآوری و تولید محصولات گیاهی مشغول به کار شوند. این افراد می توانند در کارخانه های عرق گیری، باغ های گیاهان دارویی، تولید عصاره و دیگر واحد های فرآوری گیاهان دارویی مشغول به کار شوند.
مشاوره و آموزش
افراد می توانند در زمینه گیاهان دارویی به مشاوره و آموزش بپردازند. این مشاوره و آموزش می تواند به گروه های معمولی و یا گروه ها صنعتی بزرگ باشند.
تجارت و صنعت محصولات گیاهان دارویی
تجارت بر پایه بازاریابی است. تا زمانی که نتوانید بازار یابی موفقی داشته باشید، موفقیتی در کار نخواهد بود. بنابراین می توانید برای شرکت های مختلف با علم و آگاهی که کسب کرده اید، بازاریابی کنید.
پیشرفت روز افزون این صنعت باعث شده است که بازار کار پر رونقی در انتظار افراد باشد. اما این بازار برای افرادی است که علم و آگاهی دارند و می توانند خودشان را نشان دهند.
بازار کار و گرایش های رشته گیاهان دارویی
وظایف فارغ التحصیلان
بسته به گرایش های تحصیلی، این وظایف می توانند متفاوت باشند. اما به صورت کلی وظایفی که در زیر توضیح داده شده اند از وظایف اصلی است که بر عهده افراد گذاشته می شوند.
تحقیق و توسعه: پژوهشگر بودن و استاد دانشگاه بودن از بخش هایی است که افراد می توانند در آن فعالیت کنند. این افراد قادرند به بررسی و تحلیل خواص دارویی گیاهان، توسعه دارو های جدید، شناسایی ترکیبات فعال و بررسی اثر بخشی آن ها پرداخته و به گسترش این حوزه کمک کنند.
کشاورزی و بهره برداری: حوزه کشاورزی گیاهان دارویی بخشی است جهت فعالیت افراد فارغ التحصیل این رشته. این افراد به بررسی و انتخاب گونه های مناسب، برنامه ریزی و اجرای فرآیند های کشت، برداشت و نگهداری گیاهان دارویی می پردازند.
بیشتر بخوانید: معرفی رشته کشاورزی
فرآوری و تولید محصولات: واحدهای فرآوری گیاهان دارویی مانند کارخانه های عرق گیری، تولید عصاره و روغن گیری بخشی است برای فعالیت افراد. این افراد مسئول فرآوری گیاهان دارویی و تولید محصولات گیاهی با کیفیت و استاندارد هستند.
کنترل کیفیت: بخش کنترل کیفیت یکی از فضاهای کاری است. صنایع داروسازی، تولید محصولات گیاهی و آزمایشگاه ها شامل این موارد هستند. افراد باید بر اساس استاندار های روز دنیا این موارد را کنترل و بررسی کنند.
تنوع و گستردگی در این حوزه بسیار زیاد است و موارد گفته شده فقط برخی از وظایف این افراد است. بنابراین گزینه های بیشتری روی میز بر اساس حیطه تحصیلی و گرایش مربوطه است.
این رشته برای چه کسانی مناسب است؟
افرادی که علاقمند به تحقیق و توسعه در زمینه گیاهان دارویی هستند می توانند این رشته را انتخاب کنند. به صورت کلی افرادی که دارای ویژگی های زیر باشند می توانند با آرامش خاطر بیشتری وارد این رشته تحصیلی شوند.
علاقه به علوم طبیعی
علاقه به زمینه علوم طبیعی و شیمی، فیزیک و زیست شناسی بسیار مهم است. درک عملکرد و خصوصیات گیاهان و ترکیبات شیمیایی آن ها برای فهم مکانیسم های درمانی بسیار حائز اهمیت است.
تحقیق و تحلیل
تحقیق و جمع آوری داده ها و تحلیل آن ها و تفسیر های صحیح از ویژگی های مورد نیاز برای این رشته است.
مهارت های آزمایشگاهی
استفاده از تجهیزات آزمایشگاهی بسیار در این رشته اهمیت دارد. باید بتوانید آزمایشات مرتبط به این رشته را انجام دهید و نتیجه را اعلام کنید.
مهارت های کامپیوتری
نرم افزار های بسیار زیادی در این رشته مورد استفاده هستند که باید به آن ها تسلط داشته باشید. پس باید مهارت های کامپیوتری مناسبی داشته باشید تا این رشته برای شما مناسب باشد.
اگر ویژگی های گفته شده را دارید و یا علاقمند هستید موارد گفته شده را در خود ایجاد کنید، می توانید نتایج بزرگتری را به نسبت افراد عادی در این رشته کسب کنید.
وبسایت دانش پژوه تاسیس شد تا کنکوری ها، دانش آموزان، مشاوران و معلمان را به هدفشان برساند.
هدف محصلان و کنکوری ها، رفع مشکلات تحصیلی و درسی و هدف مشاوران و معلمان، دیده شدن در میان محصلان و دانشجویان است.
چگونه ما این موقعیت را برای هر دو دسته فراهم کرده ایم؟
ارسال یک پاسخ