معرفی رشته مهندسی شیمی

رشته مهندسی شیمی یکی از گزینه های اصلی کنکوری ها در انتخاب رشته است.قصد داریم مهندسی شیمی را توسط فردی که این رشته را تجربه کرده، برای شما معرفی کنیم.

آیا مهندسی شیمی همان شیمی است؟

شاید با شنیدن واژه مهندسی شیمی ذهن ها به سمت واکنش شیمیایی و دروس شیمی دبیرستان برود اما برخلاف باور عمومی مردم رشته مهندسی شیمی با رشته شیمی محض << اکنون به واژه شیمی کاربردی تغییر کرده است >> تفاوت های زیادی دارد.دانشجویان  رشته ی مهندسی شیمی از طریق کنکور علوم ریاضی وارد دانشگاه می شوند اما دانشجویان رشته شیمی محض از طریق کنکور علوم تجربی پذیرفته می شوند.

↵ در رشته شیمی محض، دانشجویان ادامه دروس شیمی دبیرستان را آموزش می بینند.

مهندس شیمی در ایران:

دو نوع تعریف برای مهندس شیمی وجود دارد:

♦ شیمی دان هایی که علوم مهندسی را می خوانند     ♦ مهندسان مکانیکی که قوانین شیمی را یاد می گیرند

چیزی که در ایران به عنوان مهندسی شیمی شناخته می شود تعریف دوم است یعنی مهندسین مکانیکی که قوانین شیمی را استفاده می کنند. بنابر همین تعریف نیز دورسی که در دانشگاه برای مهندسان شیمی تدرس می شود تا اندازه ای با دروس مکانیک شباهت دارد.

نزدیک ترین رشته ها به رشته مهندسی شیمی:

از رشته هایی که ارتباط نزدیک با مهندسی شیمی دارند می توان به رشته های مهندسی مکانیک گرایش سیالات ، مهندسی نفت ، مهندسی پلیمر، مهندسی ایمنی و حتی دارو سازی اشاره کرد.

یک مهندس شیمی…

هم می تواند در خشکی (پالایشگاه،پتروشیمی،کارخانه سیمان و…) و هم می تواند در دریا ( سکوهای نفتی و گاز ) کار کند.

هم می تواند روی هوا کار کند (آلودگی هوا)،هم روی خاک،هم روی آب.

هم می تواند با سخت افزار کار کند (ساخت و بهینه سازی دستگاه) هم می تواند با نرم افزار کار کند (طراحی دستگاه و فرآیند).

هم می تواند راکتور بسازد و هم می تواند ماشین بسازد (کمیکار).

هم می تواند مدیر باشد (مسئول واحد شیمیایی) هم می تواند رهبر باشد (کارآفرین و راه انداز واحد تولید به روش جدید) هم می تواند
محقق باشد هم می تواند مشاور باشد (درعرصه تولید) هم می تواند مهندس باشد و هم می تواند معلم باشد.

چرا باید مهندسی شیمی را انتخاب کنم؟

۱) تنوع کاربرد و زمینه های اشتغال از صنایع بالا دست تا پایین دست (همه جا کار دارد)

۲) کشور نفت و گازی (کشور ما به نفت،گاز و فرآورده های آن اشتغال دارد)

۳) امکان تحول در فرآیندها و کمک به قطع وابستگی ها (از اسانس شامپو تا کاتالیزورها و بنزین)

۴) سهولت در ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر در داخل و خارج از کشور (تعداد دانشکده بیشتر)

۵) نزدیکی به سایر رشته های علوم روز دنیا همچون بایو تکنولوژی و نانو تکنولوژی و امکان تغییر رشته در مقاطع بالاتر

۶) تنوع گرایش ها در مقطع کارشناسی ارشد (از مهندسی پزشکی و مهندسی داروسازی تا مهندسی انرژی و محیط زیست)

۷) امکان ایجاد کار آفرینی در زمینه شیمی در کشور

۸) امکان انتخاب زندگی شغلی استخدام و خود اشتغالی

۹) ارتباط به نیاز جاری مردم مثل حوزه صنایع غذایی

توانایی مورد نیاز و قابل توصیه برای رشته مهندسی شیمی:

۱) علاوه بر ریاضی و فیزیک،تسلط بر زبان انگلیسی نیز در این رشته بسیار مهم است چون اکثر کتب تخصصی این رشته به زبان انگلیسی است.

۲) همچنین دانشجویان این رشته باید داری دقت نظر خوبی باشد. برای آن که در رشته شیمی علاوه بر آزمایش هایی در مقایس بزرگ،آزمایش هایی در مقیاس کوچک نیز وجود دارد.

۳) اکثر کارفرما ها،شرکت ها و سازمان ها یکی از شرایط جذب مهندس شیمی را تسلط بر نرم افزارهای مربوطه به حوزه مهندسی شیمی قرار می دهند.

نرم افزارهای مورد نیاز در مهندسی شیمی:

hysys (نرم افزار بهینه سازی فرآیندهای شیمیایی)

ASPEN ONE (نرم افزار طراحی و شبیه سازی)

CHEMCAD(نرم افزار شبیه فرآیندهای شیمیایی)

PORTABLE WINDRAWCHEM(نرم افزار رسم ساختمان مولکول و نماد های شیمی)

(FEMLAB،MATLAB،PHAST،FLUENT،PHA-PRO،OLGA)

آینده شغلی،بازار کار و فرصت های استخدامی مهندسی شیمی:

۱) مهندسی شیمی می تواند در صنایع مختلف شامل صنایع شیمیایی، غذایی،دارویی، نساجی، نفت و گاز و پتروشیمی، معدنی، انرژی و تقریباً در هر کارخانه تولیدی کار کند.همچنین با کسب تجربه بیشتر میتواند به رده نظارتی و مدیریتی مانند ناظر تولید،مهندسی طراح،مدیر بخش تحقیق و توسعه یا مدیر کارخانه دست یابد.

۲) از آنجا که صنعت نفت و گاز و پتروشیمی مهم ترین و بزرگترین صنعت در کشور ما می باشد.تعداد زیادی از مهندسان شیمی  در این صنعت استخدام می شوند.البته رقابت برای کسب بهترین موقعیت شغلی در صنایع برتر کشور بسیار زیاد می باشد.بدیهی است فارغ التحصیلان این رشته که دانش،مهارت و تخصص خوبی داشته باشند،به راحتی در بهترین محل کار و بالاترین حقوق ها استخدام می شوند.

---

بیشتر بدانیم

دروس تخصصی رشته مهندسی شیمی:

۱)موازنه مواد و انرژی

۲)ترمودینامیک

۳)مکانیک سیالات

۴)انتقال حرارت

۵)انتقال جرم

۶)مبانی شیمی آلی

۷)شیمی تجزیه

۸)شیمی فیزیک

۹)عملیات واحد

۱۰) سینتیک و طراحی راکتور

۱۱)کاربرد ریاضیات در شیمی

۱۲) کنترل فرآیند

در این میان ، دروس ترمودینامیک ، مکانیک سیالات ، انتقال حرارت و درس استاتیک و مقاومت مصالح در هر دو رشته مهندسی مکانیک و شیمی وجود دارد.

اما اساس و پایه‌ رشته‌ مهندسی شیمی، درس ۴ واحدی موازنه‌ مواد و انرژی است که اگر آن را به خوبی یاد بگیرید، بی‌شک روزهای خوبی خواهید داشت . اساس و پایه‌ این درس اصل پایستگی جرم در فرآیند ، اصول اولیه ترمودینامیک ، محاسبه گرمای فرآیند و محاسبات ساده ریاضی است که با تمرین زیاد در این درس قطعاً موفق خواهید شد.

پدیده های انتقال:

پدیده‌های انتقال شامل سه بخش اصلی انتقال مومنتوم (سیالات)، انتقال حرارت و انتقال جرم (انتقال جرم و عملیات واحد) است.

درس مکانیک سیالات ، درسی است که به برسی نیرو های وارده بر سیال و خواص ترمودینامیکی سیال ( حجم ، فشار و دما ) می پردازد. اگر بخواهیم به جایگاه مکانیک سیالات در صنعت اشاره کنیم می توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱) انتقال سیال : شامل پمپ ها،کمپرسورها،لوله ها و شیرها

۲) شبکه های توزیع گاز،صادرات نفت و گاز

۳) انتقال سیال در داخل کارخانه از یک مخزن به داخل مخزنی دیگر

۴) حرکت هواپیما،بالن ها،موشک ها،سفینه ها،کشتی ها و زیردریایی ها

۵) طراحی سد ها و مخازن ذخیره

۶) اختلاط چند سیال با هم

درس انتقال حرارت همان طور که از اسمش پیداست به تحلیل آهنگ انتقال گرما در سیستم می‌پردازد. انتقال انرژی از طریق شارش گرما را نمی‌توان مستقیما اندازه‌گیری کرد ولی این انتقال به یک کمیت قابل اندازه‌گیری به نام دما نیز ارتباط دارد.

درس انتقال جرم و عملیات واحد در واقع اصلی ترین درس رشته مهندسی شیمی است که سبب تمایز رشته مهندسی مکانیک و شیمی از هم شده است.وسیله ای که در این درس بارها اسم آن به گوشتان می خورد برج تقطیر است که وظیفه آن جداسازی محصولات نفت خام از هم به کمک نقطه جوش هیدروکربن ها از یکدیگر است.

← جداسازی اجزای یک مخلوط چند جزئی را از هم به روش تغییر غلظت، انتقال جرم می گویند.

اندکی محض:

دروسی که مقداری جنبه محض می گیرد و رشته ی مهندسی شیمی را به سمت رشته شیمی محض می برد شامل دروس شیمی آلی و شیمی تجزیه مهندسی و شیمی فیزیک است. که درس شیمی آلی به صورت مبانی ( یعنی توجه به کلیات و ضروریات ) به دانشجویان  شیمی ارائه می گردد.

شیمی آلی به ترکیبات کربن و مواد آلی می پردازد. در این درس دانشجویان باید با ساختارهای کربن و واکنش های بین ساختار ها آشنا شوند. در واقع چیزی که در این درس مشاهده می شود مفاهیم بسیار حفظی و فرّار است و نیاز به این دارد که مطالب این درس به صورت مرتب تکرار شود.

درس دیگر که شیمی تجزیه نام دارد به مطالعه روش‌های جداسازی، شناسایی و بررسی کمی اجزای طبیعی یا مصنوعی یک ماده می‌پردازد. به بیان ساده تر انواع آنالیز و تجزیه و تحلیل در این درس به کار گرفته می‌شوند.

درس شیمی فیزیک، به مطالعه اصول فیزیک و نظارت بر خواص و رفتار سیستم های شیمیایی می پردازد. پایه و اساس این درس استفاده از قانون های بویل،گیلوساک،آمونتون،رابطه گاز کامل،محاسبه ثابت گازها و برخی از خواص محلول های گازی می باشد.

عبدالله صالحی،دانشجوی مهندسی شیمی شیراز

---

وبسایت دانش پژوه خدماتی را برای شما محصلان و کنکوری ها ارائه می دهد که باعث موفقیت شما در تحصیل و موفقیت اساتید و مشاوران در شغلشان می شود.

 

برای آشنایی و استفاده از خدمات رایگان دانش پژوه به لینک زیر مراجعه کنید.

خدمات سایت